درک معمولی از عکاسی صنعتی و عکاس تبلیغاتی
سوالی که اکثر هنرجویان میپرسند این است که عکاسی صنعتی چه تفاوتی با عکاس تبلیغاتی دارد.
اکثر آنان تصور میکنند جواب این سوال در محل انجام پروژه عکاسی گنجانده شده است. هنرجویان جوان استنباط میکنند اگر محل عکاسی یک محل صنعتی مثل کارخانه و کارگاه باشد پس عکاس در حال عکسبرداری صنعتی است و اگر عکاسی در محل استودیو عکاسی انجام میشود، پس به آن عکسبرداری تبلیغاتی گفته میشود
هر چند این برداشت میتواند در بسیاری از موارد صحیح باشد ولی در ماهیت معنای این دو نوع عکاسی این تصور اشتباه است.
پسوند صنعتی و تبلیغاتی وقتی بعد از کلمه عکاسی قرار میگرد دلالت بر ماهیت عکاسی دارد نه محل عکاسی. یعنی میشود در استودیو عکاسی اقدام به عکاسی صنعتی کرد و در یک محل صنعتی اقدام به عکاسی تبلیغاتی.
برای بهتر روشن شدن ابتدا به تعریف دقیقتری از این دو واژه نیاز است.
هوش مصنوعی و تعریف عکاسی صنعتی
با ورود هوش مصنوعی و تسهیل جستجو در اینترنت اگر در ChatGPT عبارت عکاسی صنعتی چیست را جستجو کنید با این عبارات زیر مواجه میشویم:
” عکاسی صنعتی، عکاسی از محصولات، تجهیزات، فضاهای صنعتی، ساختمان ها و سایر موارد مرتبط با صنعت است. هدف از عکاسی صنعتی، نمایش بهتر و معرفی بهتر محصولات و فضاهای صنعتی به مشتریان و علاقه‌مندان است. برای این منظور، عکاسان صنعتی از تکنیک‌های خاصی مانند نورپردازی، زاویه بندی و پس زمینه سازی مناسب استفاده میکنند. ”
ایراد اساسی عبارات فوق تمرکز بیش از حد بر کلمه صنعت است. با توجه به تعریفی که هر هنرجو از صنعت در ذهن خود دارد همین امر باعث میگردد عکاسی صنعتی را نیز بیشتر در مفهوم صنعت کندو کاو کند. نمیخواهیم این موضوع را به کلی رد کنیم ولی میبایست آن را تصحیح کنیم.
صنعت کلمه ای است که زیر مجموعه عظیمی را در خود جای میدهد. در دنیای مدرن امروزی نمیتوان با شیئی یا فعالیتی مواجه شد که نشانه ای از صنعت در آن وجود نداشته باشد. اگر نگاهی ژرف گرایانه به فعالیتهای روزمره خود بیاندازیم به سختی میتوانیم چیزی را پیدا کنیم که نشانه ای از صنعت در آن وجود نداشته باشد. حتی رد پای ورود صنعت در فعالیتهای معنوی انسانها نیز مشهود است.
با این حساب اگر گستره صنعت را به درستی در زندگی خود درک کنیم، تعریفی که ChatGPT از عکاسی صنعتی به ما ارائه کرد یک عبارت بسیار کلی است که این کلی گویی هنرجو را دچار سردرگمی خواهد کرد.
واضح است که هوش مصنوعی از خود تعریفی را خلق نمیکند و تنها اقدام به گردآوری منابع موجود در فضای مجازی کرده و آن را ارائه میدهد. لذا به خاطر این سردرگمی، انگشت اتهام را نباید به سمت ChatGPT و اینگونه ابزار آلات دنیای مجازی نشانه گرفت. بلکه باید خودمان را سرزنش کنیم که اقدام به ارائه تعریفی درست از عکاسی صنعتی نکرده ایم.
تعریف صحیح هر ژاندر عکاسی را چگونه دریابیم
به طور کلی هر شخصی که محصول یا اثری را خلق میکند در راستای اهداف خود به داشتن تصویری صحیح از آن اثر نیاز دارد. وا کاوی این جمله ما را به تعریف صحیح عکاسی صنعتی و تبلیغاتی میرساند.
در جمله فوق چنانچه بخواهیم جایگاهی برای عکاس پیدا کنیم. پرداختن به دو عبارت ” اهداف ” و ” تصویر صحیح ” کمک میکند که این جایگاه تعریف گردد.
عکاس وظیفه دارد که خواستگاه خالق اثر را از داشتن تصویر آن اثر درک کند و تصویر صحیح آن اثر را به دست خالق برساند.
خالق اثر میتواند یک نقاش باشد یا یک معمار یا یک صنعتگر. خالق میتواند صاحب کسب و کار باشد یا ارائه دهنده خدمات. خالق میتواند صاحب حقیقی یا حقوقی یک نشریه کثیرالانتشار باشد یا خالق میتواند در نقش دولت دیوان سالار ایفای نقش کند یا یک تولید کننده خانگی باشد. خالق حتی میتواند خالق نباشد و فقط به عنوان مالک اثر جامه خالق را بر تن کند و با ایفای نقش به تعیین اهداف بپردازد.
وظیفه مهم عکاس این است که در هر مورد خاص جایگاه خالق و اهداف وی را درک کرده و سعی کند تصویری را از آن اثر بسازد که خالق را به اهدافش برساند.
هدف خالق گاه این است که از طریق آن تصویر اثر خود را فقط از نظر بصری به بازار معرفی کند. مانند میلیونها تصویری که در سایتهای اینترنتی فروش آنلاین موجود است. گاه هدف خالق فقط برای ثبت در بایگانی خویش است مانند هنرمندان هنرهای تجسمی یا معماران و از این دست. هدف میتواند فقط برای ارائه یک گزارش کار از روند پیشرفت یا به پایان رسیدن یک پروژه صنعتی، عمرانی یا معماری باشد. هدف حتی میتواند تشویق گسترده توده مردم در خریدن آن اثر باشد.
عکاس میبایست در یک تعامل سنجیده با خالق، وی را کمک کند و با خلق یک تصویر صحیح وی را به هدف خود برساند.
درک سنجیده عکاس از خواستگاه خالق معنی تصویر را شکل میدهد. اینجاست که میتوان به یک عکس لقب عکس صنعتی داد یا عکسی را عکس تبلیغاتی نامید.
با درک صحیح این مطلب میتوان دریافت که دیگر محل انجام پروژه عکاسی دلالت بر نوع آن عکاسی ندارد. در یک محیط صنعتی میتوان یک عکس تبلیغاتی گرفت و در یک استودیو عکاسی میتوان یک عکس صنعتی خلق کرد. یا حتی در بسیاری از موارد اقدام به تلفیق این دو عنصر در عکس نهایی کرد.
سخن آخر در باب عکاسی صنعتی و تبلیغاتی
با توجه به توضیحات ارائه شده میتوان نام عکاسی تجاری Commercial Photography را برای همه این نوع عکاسی ها قرار داد و خود را از بند نامگذاری رها کرد. فاصله عکاسی صنعتی و تبلیغاتی گاهی چنان نازک است که دیگر نمیتوان از یکدیگر تشخیص داده شود. درگیر کردن هنرجویان به تشخیص این دو نوع عکاسی، آنان را از اصل مطلب دور میکند.
اصل مطلب این است که عکاسان تجاری باید سعی کنند که فقط در پی درک خواستگاه خالق یا همان کارفرما باشند تا وی را با خلق تصویر صحیح به اهدافش برسانند.